ทีละก้าว

ผู้เล่นสิบสองทีมที่แต่ละทีมมีผู้เล่นสามคนยืนไหล่ชิดกันเตรียมพร้อมสำหรับการแข่งขันวิ่งสี่ขา คนที่อยู่ด้านข้างถูกมัดข้อเท้าและเข่ากับคนที่อยู่ตรงกลางด้วยผ้าสีสดใส ทั้งสามต่างจับจ้องไปที่เส้นชัย เมื่อเสียงนกหวีดดังขึ้น ทั้งสามเคลื่อนไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว ผู้เล่นส่วนใหญ่ล้มและพยายามลุกขึ้นเดินใหม่ บางกลุ่มเลือกที่จะกระโดดแทนการเดิน บางคนยอมแพ้ แต่ทีมหนึ่งออกตัวช้า ทำตามแผน และสื่อสารกันในระหว่างที่ก้าวไปข้างหน้า พวกเขาสะดุดระหว่างการเดินแต่ก็มุ่งมั่นจนไม่นานก็สามารถแซงทุกทีมไปได้ ความเต็มใจให้ความร่วมมือของพวกเขาในการก้าวไปทีละก้าว ทำให้พวกเขาเข้าสู่เส้นชัยด้วยกัน

การใช้ชีวิตเพื่อพระเจ้าในท่ามกลางผู้เชื่อพระเยซูบางครั้งอาจรู้สึกหงุดหงิดเหมือนเช่นการพยายามก้าวไปข้างหน้าในการแข่งเดินสี่ขา เรามักจะสะดุดล้มเวลาต้องปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นที่มีความคิดเห็นแตกต่างจากเราเปโตรพูดถึงการอธิษฐาน การต้อนรับขับสู้ และการใช้ของประทานของเราเพื่อเชื่อมโยงให้เข้ากับผู้อื่นได้เพื่อชีวิตในอนาคต ท่านเรียกร้องให้ผู้เชื่อในพระเยซู “รักซึ่งกันและกันให้มาก” (1ปต.4:8) เพื่อจะต้อนรับเลี้ยงดูซึ่งกันและกันโดยไม่บ่น และเพื่อ “ใช้ของประทานนั้นเพื่อประโยชน์แก่กันและกัน เป็นผู้รับมอบฉันทะที่ดีที่แจกและสำแดงพระคุณนานาประการของพระเจ้า” (ข้อ 10) เมื่อเราทูลขอให้พระเจ้าทรงช่วยเราในการสื่อสารและร่วมมือกัน เราก็สามารถเป็นผู้นำในการแข่งขันเพื่อแสดงให้โลกเห็นถึงการชื่นชมยินดีในความแตกต่าง และการใช้ชีวิตร่วมกันอย่างเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันได้

ธัมมะที่บริสุทธิ์ไร้มลทิน

ในฤดูร้อนหลังจากที่ฉันเริ่มเรียนปีสองในวิทยาลัย เพื่อนร่วมชั้นคนหนึ่งเสียชีวิตอย่างกะทันหัน ฉันเพิ่งพบเขาสองสามวันก่อนที่เขาจะจากไปและเขาดูสบายดี ฉันกับเพื่อนๆต่างอายุยังน้อยและอยู่ในช่วงที่พวกเราคิดว่าเป็นเวลาที่ดีที่สุดของชีวิต เพิ่งจะได้เข้าร่วมในสมาคมนักศึกษาหญิงและสมาคมนักศึกษาชายที่นับทุกคนเป็นพี่เป็นน้องกัน สิ่งที่ฉันจำได้ดีที่สุดจากการเสียชีวิตของเพื่อนคนนั้นคือการได้เห็นพวกเพื่อนๆในสมาคมนักศึกษาชายสำแดงชีวิตที่อัครทูตเปาโลเรียกว่า “ธัมมะที่บริสุทธิ์ไร้มลทิน” (ยก.1:27) พวกผู้ชายในสมาคมทำตัวเป็นพี่น้องให้กับน้องสาวของผู้ที่เสียชีวิต โดยไปร่วมงานแต่งงานของเธอ และเดินทางไปงานฉลองใกล้คลอดของเธอหลังจากที่พี่ชายเธอเสียชีวิตไปแล้วหลายปี คนหนึ่งถึงกับมอบโทรศัพท์มือถือให้เธอเป็นของขวัญไว้สำหรับติดต่อหาเขาได้ทุกเวลาที่เธอต้องการ

ธัมมะที่บริสุทธิ์ไร้มลทินที่ยากอบพูดถึงคือ “การเยี่ยมเยียนเด็กกำพร้าและหญิงม่ายที่มีความทุกข์ร้อน” (ข้อ 27) ถึงแม้น้องสาวของเพื่อนฉันจะไม่ใช่เด็กกำพร้าตามความหมายของพระธรรมข้อนี้ แต่เธอก็สูญเสียพี่ชาย และ “พี่/น้องชาย” เหล่านั้นได้มาทดแทนส่วนที่ขาดไป

และนั่นคือสิ่งซึ่งพวกเราอยากจะดำเนินชีวิตอย่างสัตย์ซื่อและบริสุทธิ์ในพระเยซูสามารถทำได้ คือ “ประพฤติตามพระวจนะนั้น” (ข้อ 22) ตลอดจนห่วงใยดูแลผู้ที่ขัดสน (2:14-17) ความเชื่อในพระเจ้าจะเร้าใจเราให้ดูแลผู้อ่อนแอขณะที่เราป้องกันตนเองจากอิทธิพลด้านลบของโลกภายนอกด้วยความช่วยเหลือของพระเจ้า ซึ่งนี่แหละคือธัมมะที่บริสุทธิ์ไร้มลทินต่อพระพักตร์พระเจ้า

ใช้ชีวิตในเสรีภาพ

ในรัฐเท็กซัสที่ฉันเติบโตมา ทุกๆวันที่ 19 มิถุนายนจะมีขบวนพาเหรดและการปิกนิกในชุมชนคนผิวดำ จนเมื่อฉันโตเป็นวัยรุ่นจึงได้รู้ถึงความสำคัญอันน่าเศร้าใจของการเฉลิมฉลองวันจูนทีนธ์ (เป็นการรวมคำภาษาอังกฤษที่หมายถึง “มิถุนายน” และ “สิบเก้า”) วันจูนทีนธ์เป็นการรำลึกถึงวันหนึ่งในค.ศ. 1865 ที่ผู้อยู่ในสถานะทาสในรัฐเท็กซัสได้รู้ว่าประธานาธิบดีอับราฮัม ลินคอล์น ได้ลงนามในคำประกาศเลิกทาสทำให้พวกเขามีเสรีภาพเมื่อสองปีครึ่งก่อนหน้านั้น ผู้อยู่ในสถานะทาสในเท็กซัสยังคงใช้ชีวิตเป็นทาสต่อไปเพราะไม่รู้ว่าพวกตนเป็นอิสระแล้ว

เป็นไปได้ที่บางคนได้รับเสรีภาพแล้วแต่ยังคงใช้ชีวิตเยี่ยงทาส ในกาลาเทียเปาโลบันทึกเกี่ยวกับการเป็นทาสอีกประเภทหนึ่ง นั่นคือการใช้ชีวิตภายใต้ข้อเรียกร้องอันเคร่งครัดของกฎเกณฑ์ทางศาสนา ในข้อพระธรรมสำคัญนี้เปาโลหนุนน้ำใจผู้อ่านของท่านว่า “เพื่อเสรีภาพนั้นเอง พระคริสต์จึงได้ทรงโปรดให้เราเป็นไท เหตุฉะนั้นจงตั้งมั่นและอย่าเข้าเทียมแอกเป็นทาสอีกเลย” (กท.5:1) ผู้เชื่อในพระเยซูได้ถูกปลดปล่อยจากกฎเกณฑ์ภายนอก อันหมายรวมถึงสิ่งที่เขากินได้และคนที่เขาสามารถคบหาได้ แต่อย่างไรก็ตาม คนมากมายยังคงใช้ชีวิตราวกับว่าตนยังเป็นทาส

น่าเศร้าใจที่ทุกวันนี้เราก็อาจทำเช่นนั้นอยู่ แต่ความเป็นจริงคือในวินาทีที่เราเชื่อวางใจในพระเยซู พระองค์ทรงปลดปล่อยเราเป็นอิสระจากการใช้ชีวิตในความกลัวแห่งมาตรฐานทางศาสนาที่มนุษย์สร้างขึ้น เสรีภาพได้ถูกประกาศแล้ว ให้เราดำเนินชีวิตอย่างมีเสรีภาพในฤทธิ์อำนาจของพระเจ้า

ซ่อมรถโกคาร์ท

โรงรถของบ้านผมในวัยเด็กนั้นมีความทรงจำมากมาย ในตอนเช้าวันเสาร์พ่อจะย้ายรถออกเพื่อให้เรามีพื้นที่ทำงาน สิ่งที่ผมชอบทำคือการซ่อมรถโกคาร์ทที่เสียแล้วซึ่งเราเจอมา เราเปลี่ยนล้อและติดกระจกบังลมพลาสติกทรงสปอร์ตที่บนพื้นในโรงรถ เสร็จแล้วผมจะขับโกคาร์ทลงไปที่ถนนอย่างเร็วด้วยความตื่นเต้นโดยมีพ่อคอยดูรถบนถนนให้ เมื่อมองย้อนกลับไปผมเห็นว่าภายในโรงรถนั้นมีสิ่งที่เกิดขึ้นมากกว่าการซ่อมรถโกคาร์ท แต่เป็นการที่เด็กชายคนหนึ่งได้รับการขัดเกลาจากพ่อของเขา และได้เห็นภาพของพระเจ้าในขั้นตอนนั้นด้วย

มนุษย์ถูกสร้างขึ้นตามพระลักษณะของพระเจ้า (ปฐก.1:27-28) การเป็นพ่อแม่มีต้นกำเนิดขึ้นในพระเจ้าเช่นกัน เพราะพระองค์ทรงเป็น “พระบิดา(คำว่าบิดาของทุกตระกูล ทุกชาติ ในสวรรค์ก็ดี ที่แผ่นดินโลกนี้ก็ดีมาจากคำว่าพระบิดา)” (อฟ.3:14-15) พ่อแม่เลียนแบบความสามารถของพระเจ้าในการให้ชีวิตด้วยการให้กำเนิดเด็กๆขึ้นมาในโลก ในทำนองเดียวกัน เวลาที่พ่อแม่เลี้ยงดูปกป้องลูกของตน พวกเขาก็ได้สำแดงคุณลักษณะที่ไม่ได้มาจากตัวของเขาเองแต่มาจากพระเจ้า พระเจ้าทรงเป็นต้นแบบของการเป็นพ่อแม่ในทุกๆด้าน

พ่อของผมไม่ได้สมบูรณ์แบบ ท่านก็เหมือนกับพ่อแม่ทั่วไปที่บางครั้งก็ล้มเหลวในการเลี้ยงลูกตามแบบของพระเจ้า แต่ในหลายๆครั้งเมื่อท่านทำตามแบบอย่างของพระเจ้า มันทำให้ผมเห็นภาพของการเลี้ยงดูและการปกป้องของพระองค์ ณ ช่วงเวลานั้นที่เราซ่อมรถโกคาร์ทอยู่บนพื้นโรงรถด้วยกัน

อำนาจของเสียง

นักพูดที่ทรงอิทธิพลที่สุดในประวัติศาสตร์มักจะเป็นผู้นำที่ใช้เสียงของตนสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก อย่างเช่น เฟรเดอริก ดักลาส ที่สุนทรพจน์เกี่ยวกับการเลิกทาสและเสรีภาพของเขาก่อให้เกิดการเคลื่อนไหวที่ช่วยนำไปสู่การเลิกทาสในสหรัฐอเมริกา แล้วถ้าเขาเลือกที่จะปิดปากเงียบล่ะ เราทั้งหลายต่างมีความสามารถที่จะใช้เสียงของเราสร้างแรงบันดาลใจและช่วยเหลือผู้อื่น แต่ความกลัวที่จะต้องอ้าปากพูดออกไปอาจทำให้เราเป็นอัมพาต ในห้วงเวลาที่ความกลัวนี้ถาโถมเข้าใส่ เราสามารถมองไปที่พระเจ้าผู้ทรงเป็นแหล่งแห่งสติปัญญาเหนือมนุษย์และกำลังใจจากเบื้องบนของเรา

เมื่อพระเจ้าทรงเรียกเยเรมีย์ให้เป็นผู้เผยพระวจนะแก่บรรดาประชาชาติ ท่านเริ่มสงสัยความสามารถของตนในทันที ท่านร้องว่า “ข้าพระองค์พูดไม่เป็นเพราะว่าข้าพระองค์เป็นเด็ก” (ยรม.1:6) แต่พระเจ้าไม่ทรงยอมให้ความกลัวของเยเรมีย์มาขัดขวางการทรงเรียกจากเบื้องบน ที่จะให้ท่านใช้เสียงเพื่อสร้างแรงบันดาลใจแก่คนรุ่นหลัง โดยทรงสอนให้ท่านเพียงแต่วางใจในพระองค์ด้วยการพูดและทำตามที่พระองค์ทรงบัญชา (ข้อ 7) นอกจากให้ความมั่นใจกับเยเรมีย์แล้ว พระองค์ยังทรงเตรียมท่านให้พร้อม ทรงยืนยันกับท่านด้วยว่า “ดูเถิด เราเอาถ้อยคำของเราใส่ในปากของเจ้า” (ข้อ 9)

เมื่อเราขอให้พระเจ้าสำแดงกับเราว่าพระองค์ทรงอยากจะใช้เราอย่างไรนั้น พระองค์จะทรงตระเตรียมเราเพื่อให้เราทำตามเป้าประสงค์ให้ลุล่วง โดยการช่วยเหลือจากพระองค์ เราจะกล้าใช้เสียงของเราเพื่อสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อคนรอบข้าง

ความทรงจำที่เชื่อถือได้ของพระเจ้า

ชายคนหนึ่งเป็นเจ้าของบิทคอยน์มูลค่ามากกว่า 400 ล้านเหรียญดอลล่าร์สหรัฐ แต่ไม่สามารถเข้าถึงมันได้ เขาทำรหัสเข้าอุปกรณ์ที่เก็บเงินของเขาหายไป ความพินาศกำลังใกล้เข้ามา ถ้าเขาเข้ารหัสผิดสิบครั้ง ระบบจะทำลายตัวเอง ทรัพย์สมบัติจะสูญไปตลอดกาล เป็นเวลาสิบปีแล้วที่ชายคนนี้เป็นทุกข์และพยายามทุกทางที่จะนึกรหัสผ่านเข้าถึงเงินลงทุนที่จะเปลี่ยนชีวิตของเขาได้ เขาลองใส่รหัสไปแล้วแปดครั้งและล้มเหลวทั้งแปดครั้ง ในปี 2021 เขาโอดครวญว่าเขาเหลือโอกาสอีกเพียงแค่สองครั้งก่อนที่ทุกอย่างจะมลายหายไป

เราเป็นพวกขี้ลืม บางครั้งเราก็ลืมเรื่องเล็ก (ว่าวางกุญแจไว้ตรงไหน) และบางครั้งก็ลืมเรื่องใหญ่ (ลืมรหัสผ่านเข้าถึงเงินล้าน) ขอบคุณพระเจ้าที่พระองค์ไม่เหมือนพวกเรา พระองค์ไม่เคยลืมสิ่งใดหรือคนใดที่พระองค์ทรงรัก ในเวลาแห่งความทุกข์ยากชนชาติอิสราเอลกลัวว่าพระเจ้าจะทรงลืมพวกเขา “พระเจ้าได้ทรงละทิ้งข้าพเจ้าแล้ว องค์พระผู้เป็นเจ้าของข้าพเจ้าทรงลืมข้าพเจ้าเสียแล้ว” (อสย.49:14) แต่อิสยาห์ยืนยันกับพวกเขาว่าพระเจ้าของพวกเขาทรงจำได้เสมอ “ผู้หญิงจะลืมบุตรที่ยังกินนมของนาง...ได้หรือ” คำถามของผู้เผยพระวจนะนี้ ยืนยันว่าแม่จะไม่ลืมลูกที่กำลังดูดนมของเธออยู่ แต่ถ้าแม่เกิดทำสิ่งที่ไม่มีวันเป็นไปได้นั้นขึ้นมา เราก็รู้ว่าพระเจ้าจะไม่มีวันลืมเรา (ข้อ 15)

พระเจ้าตรัสว่า “ดูเถิด เราได้สลักเจ้าไว้บนฝ่ามือของเรา” (ข้อ 16) พระองค์ทรงจารึกชื่อของเราไว้ในพระหัตถ์ของพระองค์ ให้เราจดจำว่าพระองค์จะไม่ทรงลืมเรา ซึ่งเป็นคนที่พระองค์ทรงรัก

ต่อชิ้นส่วนเข้าด้วยกัน

ในขณะที่ครอบครัวของเราต้องกักตัวเนื่องจากสถานการณ์โรคระบาดในทั่วโลกนั้น เราได้เริ่มโครงการแห่งความทะเยอทะยานในการต่อจิ๊กซอว์ 18,000 ชิ้น! แม้เราจะต่อมันเกือบทุกวัน แต่ก็มักจะรู้สึกว่างานของเราไม่คืบหน้าเท่าไหร่ ห้าเดือนถัดมา ในที่สุดเราก็ได้ฉลองการวางชิ้นส่วนสุดท้ายบนภาพจิ๊กซอว์ขนาด 2.4 x 1.8 เมตรที่อยู่บนพื้นห้องอาหารของเรา

บางครั้งชีวิตของฉันก็รู้สึกคล้ายภาพจิ๊กซอว์ขนาดยักษ์ ที่ชิ้นส่วนหลายชิ้นอยู่ในที่ทางของมัน แต่มีอีกมากมายหลายชิ้นยังกระจัดกระจายอยู่บนพื้น แม้จะรู้ว่าพระเจ้าทรงกำลังทำงานเพื่อเปลี่ยนแปลงฉันให้เป็นเหมือนพระเยซูมากขึ้นเรื่อยๆ แต่บางครั้งก็ยากที่จะเห็นความคืบหน้าอย่างชัดเจน

คำหนุนใจของเปาโลในจดหมายที่เขียนถึงชาวฟีลิปปีช่วยให้ฉันมีกำลังใจอย่างมาก เมื่อท่านบอกว่าท่านอธิษฐานเผื่อพวกเขาด้วยความยินดีเนื่องจากการดีที่พวกเขาได้ทำ (1:3-4) แต่ความมั่นใจของท่านไม่ได้อยู่ที่ความสามารถของพวกเขา แต่อยู่ในพระเจ้า ท่านเชื่อว่า “พระองค์ผู้ทรงตั้งต้นการดีไว้...จะทรงกระทำให้สำเร็จ” (ข้อ 6) พระเจ้าทรงสัญญาว่าจะทำงานของพระองค์ให้สำเร็จภายในเรา เช่นเดียวกับการต่อจิ๊กซอว์ที่มีบางส่วนอาจยังต้องการความเอาใจใส่จากเรา และจะมีช่วงเวลาที่ดูเหมือนเราไม่คืบหน้ามากนัก แต่เรามั่นใจได้ว่าพระเจ้าของเราผู้ทรงสัตย์ซื่อจะยังคงต่อชิ้นส่วนเหล่านี้เข้าด้วยกัน

ข้อความ ปัญหา และชัยชนะ

จิมมี่ไม่ยอมให้สถานการณ์ความไม่สงบ อันตราย และความยากลำบากขัดขวางเขาไม่ให้เดินทางไปยังหนึ่งในประเทศที่ยากจนที่สุดในโลกเพื่อหนุนใจบรรดาคู่สามีภรรยาผู้รับใช้พระเจ้า ข้อความมากมายที่ส่งกลับมายังทีมของเราอย่างสม่ำเสมอทำให้ทราบถึงอุปสรรคหลายอย่างที่เขาต้องเจอ “เอาล่ะทุกคน เปิดใช้งานเครือข่ายอธิษฐาน สองชั่วโมงที่ผ่านมาเราเดินทางได้แค่สิบหกกิโลเมตร...เครื่องยนต์รถร้อนจัดเป็นสิบรอบแล้ว” อุปสรรคในการเดินทางทำให้เขาไปถึงไม่นานก่อนเที่ยงคืนไม่นานนัก เพื่อเทศนาให้กับผู้คนที่มารอถึงห้าชั่วโมง ต่อมาเราได้รับข้อความที่ต่างออกไป “ช่างเป็นการสามัคคีธรรมที่ยอดเยี่ยมและน่าชื่นใจ...มีคนนับสิบออกมารับการอธิษฐาน เป็นค่ำคืนที่เปี่ยมด้วยฤทธิ์เดชจริงๆ !”

การรับใช้พระเจ้าอย่างสัตย์ซื่ออาจเป็นเรื่องท้าทาย แบบอย่างแห่งความเชื่อมากมายในพระธรรมฮีบรู 11 ก็คงเห็นพ้องกัน เพราะความเชื่อในพระเจ้า ชายและหญิงธรรมดาเหล่านี้ได้เผชิญกับสถานการณ์ที่ยากลำบากและยากจะเข้าใจ “บางคนต้องทนต่อคำเยาะเย้ยและการถูกโบยตี และยังถูกล่ามโซ่และถูกขังคุกด้วย” (ข้อ 36) ความเชื่อของพวกเขาทำให้ต้องเสี่ยงอันตรายและพึ่งพาพระเจ้าในผลที่จะตามมา สิ่งเดียวกันนี้เกิดขึ้นกับเราเช่นกัน การดำเนินชีวิตด้วยความเชื่ออาจไม่ได้นำเราไปเสี่ยงอันตรายยังที่ห่างไกล แต่อาจนำพาเราไปยังอีกฝั่งของถนน อีกฟากของมหาวิทยาลัย หรือที่นั่งว่างในห้องอาหารหรือห้องประชุม เสี่ยงภัยไหม ก็อาจจะใช่ แต่บำเหน็จที่จะได้รับไม่ว่าในตอนนี้หรือในวันข้างหน้า จะคุ้มค่าต่อความเสี่ยงแน่นอน เมื่อพระเจ้าทรงช่วยเรา

มันว่างเปล่าแล้ว

พวกพี่ชายและครอบครัวของเราใช้เวลาทั้งวันในการย้ายข้าวของของพ่อแม่ออกจากบ้านสมัยเด็กของเรา พอบ่ายแก่ๆเรากลับไปเพื่อขนย้ายครั้งสุดท้าย โดยรู้ว่านี่จะเป็นเวลาครั้งสุดท้ายในบ้านของครอบครัวเรา เราร่วมกันถ่ายรูปที่ระเบียงหลังบ้าน ผมกำลังกลั้นน้ำตาเมื่อแม่หันมาพูดกับผมว่า“ตอนนี้มันว่างเปล่าแล้ว” นั่นทำให้ผมกลั้นน้ำตาไม่อยู่ บ้านที่เก็บความทรงจำไว้ห้าสิบสี่ปีว่างเปล่าลงแล้ว ผมพยายามไม่คิดถึงมัน

ความเจ็บปวดในใจของผมสะท้อนอยู่ในถ้อยคำแรกของเยเรมีย์ในเพลงคร่ำครวญ “กรุงที่คับคั่งด้วยพลเมือง มาอ้างว้างอยู่ได้หนอ” (1:1) จุดแตกต่างที่สำคัญคือกรุงเยรูซาเล็มนั้นร้างเปล่า “เพราะความทรยศอันมหันต์ของเธอ” (ข้อ 5) พระเจ้าทรงเนรเทศประชากรของพระองค์ไปยังกรุงบาบิโลนเพราะพวกเขากบฏต่อพระองค์และปฏิเสธที่จะกลับใจ (ข้อ 18) พ่อแม่ของผมไม่ได้ย้ายบ้านเพราะความบาป อย่างน้อยก็ไม่ใช่โดยตรง แต่ตั้งแต่ที่อาดัมทำบาปในสวนเอเดน สภาพร่างกายของแต่ละคนจึงเสื่อมถอยไปตามช่วงวัย เมื่อเราอายุมากขึ้น ไม่ใช่เรื่องแปลกที่เราจะต้องการบ้านที่เล็กลงเพื่อง่ายต่อการดูแล

ผมขอบคุณความทรงจำต่างๆที่ทำให้บ้านธรรมดาของเรามีความพิเศษ ความเจ็บปวดคือราคาของความรัก ผมรู้ว่าการบอกลาครั้งต่อไปจะไม่ใช่กับบ้านของพ่อแม่แต่เป็นตัวพวกท่านเอง ผมจึงคร่ำครวญร้องขอให้พระเยซูเสด็จมาเพื่อยุติการบอกลาและฟื้นฟูทุกสิ่งขึ้นใหม่ ความหวังของผมอยู่ในพระองค์